Strategische samenwerking zéker de moeite waard
In het vorige artikel Overnames en fusies de moeite waard? werd nog getwijfeld of het merendeel van de fusies en overnames een nuchtere kosten-batenanalyse wel konden doorstaan. Vaak vormden de hoge aanschafprijs en/of moeizame integratie een te groot beletsel voor succes.
Die twijfel bestaat er ternauwernood ten aanzien van de diverse vormen van strategische samenwerking.( ook wel strategische allianties, participaties of "partnering" genoemd) Weliswaar is volgens vele onderzoekingen het faalpercentage met circa 50% niet veel lager dan bij overnames en fusies, de financiële consequenties van een mislukking zijn echter overzichtelijk.
De voordelen van strategische samenwerking
Strategische allianties kunnen vaak op korte termijn en tegen veel lagere kosten vergelijkbare voordelen bieden als bij een fusie of overname, echter zonder de "gebruikelijke" problemen. Zij worden wel omschreven als kopen zonder te betalen.
Het stelt bedrijven in staat tegen een veel geringer risico dezelfde doelstellingen te verwezenlijken als bij een fusie of overname. Denk hierbij aan toegang tot andere markten, uitbreiding van het assortiment voor bestaande klanten, vermindering van de R&D kosten, gezamenlijke inkoop, snellere aanvoerlijnen ect.
Om deze voordelen op eigen kracht te verkrijgen is dikwijls een forse kapitaalsinjectie nodig. Men kan de strategische alliantie dus ook zien als een "virtuele" financieringsvorm!
Er bestaat een breed scala van strategische samenwerkingsverbanden. In de regel hebben zij gemeen , dat zij projectoverstijgend zijn en lange termijn doelstellingen hebben.
De volgende vormen kan men hierbij onderscheiden:
- licenties, franchisecontracten en dealerships, waarbij de feitelijke samenwerking vaak beperkt blijft tot een contractuele afspraak. Van een gelijkwaardige samenwerking is dan geen sprake.
- strategische allianties waarbij bedrijven van elkaars mogelijkheden en middelen gebruik maken zonder dat er posities in elkaars kapitaal worden ingenomen. Zo kan men op het gebied van marketing elkaars klantenbestanden gebruiken. Denk ook aan bedrijven die complementaire producten voeren en gezamenlijk de verkoop organiseren.
- de hierboven genoemde samenwerking kan ook intenser zijn, wanneer bedrijven een minderheidsparticipatie uitwisselen in elkaars aandelenkapitaal.
- tenslotte kan maximale integratie van de alliantie bewerkstelligd worden middels een joint venture, waarbij de partners een nieuw bedrijf oprichten waarin zij beiden deelnemen.
Wil men een professionele samenwerkingsrelatie met een ander bedrijf aangaan, dan dient men zorgvuldig te werk te gaan. Het hoge faalpercentage, dat voornamelijk te wijten is aan tegengestelde belangen, een moeizame balans tussen controle en vertrouwen en gebrek aan een degelijke voorbereiding, is bij een gestructureerde aanpak onnodig.
Falen van de samenwerking kan vermeden worden
In het formatieproces van de strategische samenwerking dient na een zorgvuldige partnerselectie een zo uitgebreid mogelijk ondernemingsplan voor die samenwerking opgesteld te worden. Daarin komen de volgende onderwerpen in ieder geval aan bod:
- duidelijke doelstellingen van de samenwerking
- een overzichtelijke compensatiestructuur
- afspraken over een effectieve coördinatie
- een beschrijving van ieders inbreng
- evaluatiemomenten en eventuele beëindigingsvoorwaarden
Na deze zorgvuldige voorbereiding volgt de feitelijke implementatie van de afspraken. Hierbij wordt de formele overlegstructuur ingericht, inclusief rapportage, en wordt ervoor gezorgd dat daardoor een goede vertrouwensband tot stand komt. Dat kan men nog bevorderen door mensen uit te wisselen.
Bij dit alles moet erop worden toegezien dat de eigen bedrijfsactiviteiten zo min mogelijk verstoord worden, geen onnodige overhead wordt gecreëerd door de verslaggeving en dat geen onbedoelde kennislekkage plaatsvindt.
Conclusie:
Globalisering en de toenemende complexiteit en snelheid van het zakelijk werkterrein bieden enerzijds vele mogelijkheden, maar vormen anderzijds ook vele bedreigingen voor de ondernemingen.
Effectief omgaan met de mogelijkheden en het hoofd te bieden aan de bedreigingen, overstijgt in veel gevallen de financiële en fysieke mogelijkheden van bedrijven.
Om dan toch aan de groeidoelstelling vorm te geven zonder substantiële kapitaalsinjecties, is een strategische alliantie vaak de enige weg.
Absolute voorwaarde hierbij echter is, net zoals bij het opstarten van een nieuw bedrijf of expansie op eigen kracht, dat een gedegen zakenplan wordt gemaakt.
Zoekt u een zakenpartner? Kijk dan hier.
Zie voor meer informatie en tips:
Multiraedt is opgericht door Leo Bolle, die na zijn studie fiscaal recht, internationaal en Europees recht aan de Universiteit van Leiden, meer dan 35 jaar ervaring heeft opgedaan in een breed scala van bedrijven in zowel binnen- als buitenland.
Momenteel werkzaam als algemeen directeur van de adviesgroep Multiraedt.
Persoonlijk ben ik er geen voorstander van dat bedrijven zo groeien. Het leidt af van waar het werkelijk om draait. De professionals die het vak uitvoeren krijgen regelmatig gedrochten te verwerken dat niet in het voordeel van de klant is. Alleen dit komt niet of nauwelijks aan het licht. Verkeerde doelstellingen, zoals groei, marktaandeel etc. bepaalt de richting van het bedrijf. Het gaat ten kosten van het innovatieve vermogen van de professional die zich direct met het product of dienst bezig houdt. Bij gedrochten heb ik het over de bestuurders en het managementlaag die veel minder feeling met het product of dienst hebben. Persoonlijk heb ik bij een dochteronderneming van Fortis bij de verzekeringen gewerkt. Alles is volgens procedures ingebed zodat je elkaars aansprakelijkheden kon uitsluiten. Heel mooi systeem waarbij uiteindelijk de klant vaak bij een simpele adreswijziging voor de brand & inboedelverzekering onverzekerd raakt. Klant betaald blijft wel betalen maar is wel onverzekerd. Klant kan niet aantonen dat die wel een adreswijziging heeft verstuurd dus die zit per definitie fout. Dat steeds maar groter worden bedrijvigheid vind ik eigenlijk walgelijk. Wanneer je de economieen van de 50 grootste multinationals bekijkt en 50 van de grootste overheden, dan blijken de multinationals meer en meer te regeren. Voorbeelden: Energie, er is geen enkele kerncentrale (energiemaatschappij) op de wereld die aansprakelijk gesteld kan worden. Nu gaat dat ook gelden voor Schaliegas, economische belangen zijn te groot om dat via de democratische weg te laten verlopen. Daar hebben ze al decennia's lang al omwegen voor. Kortom, de westerse wereld word overgenomen door de multinationals. (meer weten: lees "de stille overname", van Noreena Hertz. Ken haar via Tegenlicht, VPRO). Gek genoeg zijn er ook andere manieren hoe we ons kunnen organiseren. Dat we veel meer met elkaar verbonden zullen voelen wanneer je op meer individuele basis werkt. Want dan hebben we elkaar veel meer nodig. Velen denken dat dit onmogelijk is en dat je dan niet met de groten kan concureren. Dit is een heel groot misverstand. Er zijn voorbeelden te over dat dit juist wel kan. Bovendien zal dat tot veel meer innovaties leiden dan nu het geval is. Want de professional zal zich aan het dictaat van het management en die aan het bestuur moeten houden. Zo jammer.... Wil je het anders, denk dan anders. Denk in cooperatieve vormen. Of vorm een collectief met andere professionals via een webportal. Je krijgt dan met zelfstandigen te maken die zich helemaal naar eigen inzicht mogen ontplooien en dat ook delen met de buitenwereld. Zo bedien je elkaar als professionals met nieuwe kennis en inzichten, die een eigen interpretatie kunnen krijgen en zich zo verder ontwikkelen. Dat is beslist niet iets wat bij multinationals gebeurt. Die proberen zoveel mogelijk macht te krijgen. Zoals je bijvoorbeeld ziet bij Monsanto die nu ook steeds meer in Europa voet aan de grond krijgt. Ja, weer die economische belangen. We gaan ernaartoe dat een boer niet zonder licentiegelden te betalen iets mag verbouwen. Er zal altijd voor ieder product naar een multinational iets moeten worden overgemaakt. Daarmee dragen we de volledige macht over aan de multinationals. Wanneer een bedrijf iets aan de atmosfeer toevoegd zou die volgens hetzelfde principe ook belasting mogen heffen op de lucht die je in ademt. Immers zij hebben daar patent op en je mag daar niet zonder toestemming gebruik van maken. Dit principe is al in Amerika zo. Aangezien wij met een achterstand van 10 a 20 jaar de VS volgen zal dit ook voor ons gewoongoed worden. Kies je voor producten van multinationals dan kies je uiteindelijk voor een stille overname. Ofwel het begin van het einde van de democratie. Aan jou de keus.
Hallo Gerard, Bedankt voor je uitvoerige reactie.(op zichzelf al een blog!)Grootschaligheid en massaproductie maken ons welvaartsniveau mogelijk. Milieu-kosten en grondstoffenschaarste worden onvoldoende in de afwegingen betrokken. Politici laten dat dan ook vaak over aan multinationals die, net als politici trouwens, meestal kortetermijndenken beoefenen. Ik vraag mij af of de bevolking toe is aan harde keuzes. Verworvenheden opofferen blijft een moeilijke zaak en dat weten politici ook.
Ik heb geen reactie, maar een vraag. Zijn er bij een strategische alliantie fiscale voordelen, zoals een ruling voor btw en VPB tussen de ondernemingen?
Hallo Martin, Bij grensoverschrijdende samenwerking tussen ondernemingen waar de belangen substantieel zijn, zijn afspraken te maken met de fiscus.